- Βρυξέλλες
- (γαλλ. Bruxelles, φλαμανδ. Brussel). Πόλη (959.318 κάτ. το 2000) και πρωτεύουσα του Βελγίου. Οι Β., σύμφωνα με την πρόσφατη (1995) διοικητική ανακατανομή του Βελγίου, αποτελούν αυτόνομη περιφέρεια της ομοσπονδίας της χώρας, αν και τυπικά ανήκουν σε φλαμανδικό έδαφος της πρώην ενιαίας επαρχίας της Βραβάντης (η οποία σήμερα είναι χωρισμένη σε Φλαμανδική και Βουλονική Βραβάντη), της οποίας ήταν και πρωτεύουσα.
Η πόλη χτίστηκε στις αρχές του Μεσαίωνα στις όχθες του ποταμού Σεν, παραπόταμου του Σκάλδη, στο σημείο όπου συνδέεται ο δρόμος του ρηνανικού βαθυπέδου με εκείνον της Φλάνδρας. Συνδεδεμένη απευθείας με τη θάλασσα με διάφορες διώρυγες, μεταξύ των οποίων και η Βίλεμπρουκ, ήταν ανέκαθεν σημαντικό εμπορικό κέντρο, χάρη στο σιδηροδρομικό, οδικό και εναέριο συγκοινωνιακό της δίκτυο. Κυρίως όμως οι Β. είναι βιομηχανικό κέντρο (βιομηχανίες υφαντουργίας, χημικών προϊόντων, μεταλλουργίας, κατεργασίας τροφίμων), που επεκτάθηκε σιγά-σιγά και περιέλαβε και διάφορες γειτονικές πόλεις, οι οποίες αποτελούν τώρα τη Μείζονα Πόλη. Κυριότερες από τις πόλεις αυτές είναι οι Άντερλεχτ, Έτερμπεεκ, Φορστ (Φόρεστ), Ελσενέ (Iξέλ), Σιντ-Γιανς-Μόλενμπεεκ (Μολενμπεέκ-Σεν-Ζαν), Σιντ Γκίλις (Σεν-Ζιλ), Σάρμπεεκ (Σερμπεέκ) και Ούκελ (Ουκλ).
Η πόλη αναπτύχθηκε γύρω από τον πύργο του δούκα της Λουβέν (10ος αι.), που είναι χτισμένος σε ένα νησί του ποταμού Σεν. Επειδή βρίσκονταν στη μεγάλη εμπορική αρτηρία Μπριζ-Κολονίας, οι Β. απέκτησαν από τον 12o αι. μεγάλη σπουδαιότητα, αρχικά ως συγκοινωνιακός κόμβος και ύστερα ως έδρα μεγάλων υφαντουργικών βιομηχανιών. Αναπτύχθηκε ακόμα περισσότερο όταν οι δούκες της Βραβάντης και της Βουργουνδίας την επέλεξαν για πρωτεύουσά τους. Αργότερα εγκαταστάθηκαν εκεί Ισπανοί και Αυστριακοί διοικητές και το 1830 έγινε πρωτεύουσα του Βασιλείου του Βελγίου.
Από την αρχή οι Β. είχαν δύο ξεχωριστές συνοικίες· την Κούντενμπεργκ, γαλλική και αριστοκρατική, σε μία λοφώδη πλαγιά, και τη φλαμανδική και με εμπορικό χαρακτήρα, στην κοιλάδα του Σεν. Και οι δύο περιβάλλονταν από πέντε ζώνες
τειχών, το πιο παλιό από τα οποία χρονολογείται από το 1100. Το κέντρο του αρχαιότερου πυρήνα της πόλης, σχήματος πενταγώνου, είναι η περίφημη Μεγάλη Πλατεία (Grand Place), στην οποία βρίσκονται το δημαρχείο και ο Οίκος του βασιλιά (Maison du roi), και τα δύο γοτθικού ρυθμού, περιβαλλόμενα από οικοδομές του 16ου αι. σε ρυθμό μπαρόκ. Από τα άλλα μνημεία σπουδαιότερα είναι ο γοτθικός καθεδρικός ναός των Αγίων Μιχαήλ και Γουδούλης (13ος-14ος αι.), το βασιλικό ανάκτορο και ο ναός του Βεγινάτου, αριστούργημα της τέχνης μπαρόκ.
Στις Β. υπάρχουν πολλά αξιόλογα μουσεία (αρχαίας τέχνης, καλών τεχνών και ιστορίας κ.ά.) καθώς και βιβλιοθήκες, πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε το 1834, και πολυάριθμα ανώτερα ιδρύματα. Και από πολιτική όμως άποψη είναι σπουδαία πόλη, καθώς είναι έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας. Όλες οι κοινοτικές υπηρεσίες εδρεύουν εκεί και χιλιάδες άτομα από τα κράτη-μέλη εργάζονται στα γραφεία της ΕΕ. Η δραστηριότητα αυτή κατέστησε τις Β. κέντρο της Ευρώπης.
Πανοραμική άποψη των Βρυξελλών.
Το «Άτομο», η μεγαλύτερη σιδερένια μοριακή αναπαράσταση στον κόσμο, αποτελεί το έμβλημα των Βρυξελλών· το ύψος του φτάνει τα 100 μ. (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Το Βασιλικό Ανάκτορο, ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία των Βρυξελλών (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Το κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες· η βελγική πρωτεύουσα, ως έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έγινε το κέντρο της Ευρώπης (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Ο Οίκος του βασιλιά (16ος αι.), στην περίφημη Μεγάλη Πλατεία των Βρυξελλών, είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία της Ευρώπης (φωτ. Mairani).
Οι Βρυξέλλες αποτελούν ένα οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο πρωταρχικής σπουδαιότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Το κέντρο του αρχαιότερου πυρήνα της πόλης, σχήματος πενταγώνου, είναι η Μεγάλη Πλατεία (Grand Place), στην οποία βρίσκονται το δημαρχείο και ο Οίκος του βασιλιά (Maison du roi) και τα δύο γοτθικού ρυθμού, περιβαλλόμενα από οικοδομές του 16ου αι. σε ρυθμό μπαρόκ (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Άποψη του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στις Βρυξέλλες (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Οι φυσικές ομορφιές των Βρυξελλών προσφέρουν μοναδικές στιγμές ηρεμίας στον επισκέπτη (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Ο κήπος Βαν Μπούρεν αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα αξιοθέατα των Βρυξελλών.
Στις Βρυξέλλες υπάρχουν πολλά αξιόλογα μουσεία (το Μουσείο Αρχαίας Τέχνης, τα Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών και Ιστορίας κ.ά.), καθώς επίσης βιβλιοθήκες, πανεπιστήμιο και πολυάριθμα ανώτερα ιδρύματα (φωτ. Πρεσβεία Βελγίου).
Dictionary of Greek. 2013.